Transport chłodniczy, stanowiący podstawowe ogniwo w łańcuchu chłodniczym, ma za zadanie zaopatrzenie konsumentów w bezpieczne, wysokiej jakości produkty, mimo ich ograniczonej trwałości. Do towarów takich zalicza się przede wszystkim produkty żywnościowe, kwiaty, rośliny, farmaceutyki, a także inne substancje chemiczne. Rozróżnia się trzy podstawowe rodzaje transportu chłodniczego: morski (statki konwencjonalne, kontenerowce), lądowy (drogowy i kolejowy) i powietrzny. System transportu wykorzystujący połączone rodzaje transportu chłodniczego (co najmniej dwa) określany jest jako multimodal transport.
Mrożone produkty żywnościowe są transportowane w temp. -18°C lub niższej, natomiast produkty chłodzone w temperaturze wyższej od temperatury zamrażania. W dynamicznie rozwijającym się rynku chłodzonej i mrożonej żywności (roczny poziom sprzedaży 200 mld USD w 2006 roku), transport chłodniczy ma zasadnicze znaczenie. W 2005 r. w transporcie morskim wykorzystywano 650 tys. kontenerów chłodniczych i w transporcie lądowym ok. 1,6 mln kontenerów.
W każdym rodzaju transportu chłodniczego stosuje się specjalistyczne urządzenia chłodnicze umożliwiające uzyskanie odpowiedniej temperatury i jej kontrolę, zwłaszcza w systemie intermodal. Należy pamiętać, że w transporcie chłodniczym czasami konieczne jest ogrzewanie środka transportu w celu osiągnięcia odpowiedniej temperatury żywności schłodzonej, tak się dzieje w przypadku chłodnego klimatu.
Podstawową zasadą przy projektowaniu aparatury chłodniczej stosowanej w transporcie chłodniczym jest jej dostosowanie do utrzymania określonej temperatury produktów, a nie tylko do ich schładzania. Produkty powinny być wstępnie schłodzone do temperatury utrzymywanej w pojeździe podczas transportu. Transport bananów i owoców cytrusowych, w przypadku których stosowany jest specyficzny reżim temperaturowy, jest wyjątkiem od powyższej reguły.
W większości nowych urządzeń chłodniczych stosowany jest wykorzystywany system sprężarkowy z użyciem czynników chłodniczych HFC (wodorofluorokarbony -związki z których część atomów wodoru została zastąpiona atomami fluoru – brak atomów chloru). W niektórych urządzeniach, podczas krótko trwającego transportu, stosowane są zużywające się (total loss) czynniki chłodnicze, takie jak dwutlenek węgla czy ciekły azot. W transporcie drogowym wykorzystywane są urządzenia chłodnicze napędzane silnikiem pojazdu, a także oddzielnym silnikiem wysokoprężnym. W wagonach kolejowych stosuje się silniki elektryczne zasilane generatorem wagonowym. W transporcie morskim stosowane jest zasilanie urządzeń chłodniczych energią elektryczną wytwarzaną na statku. Kontenery stosowane w systemie intermodal są zasilane energią elektryczną, mogą być jednak wyposażone w przenośne generatory (prądnice) diesel.
Urządzenia chłodnicze są rzadko stosowane w transporcie lotniczym; najczęściej wykorzystuje się suchy lód (zestalony dwutlenek węgla). Niekiedy źródłem energii elektrycznej są akumulatory. Wymagania techniczne wobec urządzeń chłodniczych wykorzystywanych w transporcie są znacznie ostrzejsze niż w innych działach chłodnictwa. Urządzenia są eksploatowane w szerokim zakresie temperatury i w ekstremalnie zmiennych warunkach pogodowych (nasłonecznienie, opady), musza więc być dostosowane do uzyskiwania odpowiedniej temperatury dla różnych produktów. System kontroli temperatury powinien zapobiegać jej wzrostowi, tak aby nie została przekroczona temperatura zalecana. Jednak podczas długo trwającego transportu mrożona żywność nie może być narażona na większe wahania temperatury. Mogą one doprowadzić do migracji wilgoci i niekorzystnych zmian jego jakości.
W przypadku żywności schłodzonej kontrola temperatury musi być dokładniejsza. Wahania temperatury-zarówno wzrost, jak i spadek, mogą spowodować uszkodzenie produktu. Zamrożenie narusza strukturę produktu, a zbyt wysoka temperatura powoduje skrócenie czasu przydatności do spożycia. Na przykład schłodzone mięso powinno być utrzymywane podczas transportu w temp. od 0°C do -1,5°C, co można osiągnąć praktycznie jedynie przy użyciu nowoczesnych urządzeń. Precyzyjny system kontroli temperatury schłodzonych produktów wymaga ciągłego, modulowanego chłodzenia połączonego z intensywną cyrkulacją powietrza. Wymaga to jednak większej energii w porównaniu z kontrola żywności mrożonej. Przy dłużej trwającym transporcie konieczna jest dokładniejsza kontrola temperatury. Systemy kontroli temperatury w kontenerach intermodal oraz w transporcie morskim zapewniają najlepsze warunki dla przewożonych towarów. Zbliżonymi warunkami kontroli charakteryzuje się transport drogowy, zwłaszcza na krótkich dystansach. Stosunkowo prymitywny system kontroli temperatury w transporcie lotniczym może być akceptowany ze względu na krótki czas jego trwania.
Szacuje się, że energia elektryczna potrzebna w transporcie drogowym (jako ekwiwalent paliwa) dla jednostki transportowej wynosi od 11 kW dla typowego samochodu ciężarowego do 23 kW dla naczepy (trailer unit), co odpowiada zapotrzebowaniu na energię elektryczną 0,05 kWh/t/km. Tak duże zapotrzebowanie na energię jest konieczne do dystrybucji mrożonek (otwieranie drwi środka transportu). Pojazd chłodniczy w ciągu roku jest wykorzystywany do transportu przez 1880-4000 h przy doborze energii elektrycznej ok 2 kW/h dla żywności mrożonej i 5 kW/h dla schłodzonej. Zależy to jednak w dużym stopniu od urządzenia chłodniczego i warunków transportu. Należy jednak pamiętać, że dokładniejsza kontrola temperatury i intensywniejsza cyrkulacja powietrza jest wymagana bardziej dla produktów schłodzonych niż mrożonych, mimo konieczności stosowania niższej temperatury w ich przypadku.
Chociaż pomiary temperatury stosowane w urządzeniach stosowanych w transporcie chłodniczym są bardzo dokładne (co decyduje o bezpieczeństwie i jakości żywności), na koszt energii elektrycznej ma także wpływ rodzaj aparatury chłodniczej, opakowanie produktu i jego rozmieszczenie wewnątrz środka transportu. Zużycie energii elektrycznej w transporcie chłodniczym można zmniejszyć przez udoskonalenie pracy agregatów chłodniczych obiegu gazu (czynnika chłodniczego) po sprzężeniu, zaworu rozprężania, odciążenia sprężarki, kontroli prędkości obrotów sprężarki. Możliwe jest także zmniejszenie zużycia w przypadku wykorzystania wentylatorów powodujących cyrkulację powietrza wewnątrz środka transportu (np. skrócenie obiegu). Niewielkie ilości energii mogą być zaoszczędzone przez naturalne oszronienie parowników. Energia elektryczna zużywana jest także podczas chłodzenia świeżego powietrza wprowadzanego do ładunku, w którym zachodzi proces oddychania. Jej zużycie może zmniejszyć udoskonalony system z modulacją przepływu powietrza dostosowanego do rzeczywistych potrzeb. W przypadku ładunku mrożonek należy zwracać uwagę na to, aby temperatura produktu nie była niższa od wymaganej przez odbiorcę. Drobna izolacja termiczna chroniąca przed promieniowaniem słonecznym oraz dodatkowe kurtyny plastikowe na drzwi środka transportu także mają istoty wpływ na zmniejszenie zużycia energii elektrycznej. Często stosowane są również systemy izolacji próżniowej oraz minikontenery dla mniejszych ładunków produktu.
Z dotychczas opublikowanych danych wynika, że możliwe jest znaczne zmniejszenie zużycia energii elektrycznej (nawet do 50%) w transporcie produktów schłodzonych. W przypadku produktów mrożonych oszczędności mogą być znacznie mniejsze, wymaga to jednak dalszych badań.
Zalecenia Międzynarodowego Instytutu Chłodnictwa (IIR) dotyczące transportu chłodniczego są następujące:
– dostarczanie klientowi pełnowartościowej żywności,
– ścisłe przestrzeganie zasad higieny podczas transportu,
– rozwój wysoko wydajnych systemów transportu chłodniczego,
-wprowadzanie wydajnych energetycznie systemów, korzystnych ze względów ekonomicznych i ochronę środowiska.
Fryderyk Schiller
Transport chłodniczy, stanowiący podstawowe ogniwo w łańcuchu chłodniczym, ma za zadanie zaopatrzenie konsumentów w bezpieczne, wysokiej jakości produkty, mimo ich ograniczonej trwałości. Do towarów takich zalicza się przede wszystkim produkty żywnościowe, kwiaty, rośliny, farmaceutyki, a także inne substancje chemiczne. Rozróżnia się trzy podstawowe rodzaje transportu chłodniczego: morski (statki konwencjonalne, kontenerowce), lądowy (drogowy i kolejowy) i powietrzny. System transportu wykorzystujący połączone rodzaje transportu chłodniczego (co najmniej dwa) określany jest jako multimodal transport.
Mrożone produkty żywnościowe są transportowane w temp. -18°C lub niższej, natomiast produkty chłodzone w temperaturze wyższej od temperatury zamrażania. W dynamicznie rozwijającym się rynku chłodzonej i mrożonej żywności (roczny poziom sprzedaży 200 mld USD w 2006 roku), transport chłodniczy ma zasadnicze znaczenie. W 2005 r. w transporcie morskim wykorzystywano 650 tys. kontenerów chłodniczych i w transporcie lądowym ok. 1,6 mln kontenerów.
W każdym rodzaju transportu chłodniczego stosuje się specjalistyczne urządzenia chłodnicze umożliwiające uzyskanie odpowiedniej temperatury i jej kontrolę, zwłaszcza w systemie intermodal. Należy pamiętać, że w transporcie chłodniczym czasami konieczne jest ogrzewanie środka transportu w celu osiągnięcia odpowiedniej temperatury żywności schłodzonej, tak się dzieje w przypadku chłodnego klimatu.
Podstawową zasadą przy projektowaniu aparatury chłodniczej stosowanej w transporcie chłodniczym jest jej dostosowanie do utrzymania określonej temperatury produktów, a nie tylko do ich schładzania. Produkty powinny być wstępnie schłodzone do temperatury utrzymywanej w pojeździe podczas transportu. Transport bananów i owoców cytrusowych, w przypadku których stosowany jest specyficzny reżim temperaturowy, jest wyjątkiem od powyższej reguły.
W większości nowych urządzeń chłodniczych stosowany jest wykorzystywany system sprężarkowy z użyciem czynników chłodniczych HFC (wodorofluorokarbony -związki z których część atomów wodoru została zastąpiona atomami fluoru – brak atomów chloru). W niektórych urządzeniach, podczas krótko trwającego transportu, stosowane są zużywające się (total loss) czynniki chłodnicze, takie jak dwutlenek węgla czy ciekły azot. W transporcie drogowym wykorzystywane są urządzenia chłodnicze napędzane silnikiem pojazdu, a także oddzielnym silnikiem wysokoprężnym. W wagonach kolejowych stosuje się silniki elektryczne zasilane generatorem wagonowym. W transporcie morskim stosowane jest zasilanie urządzeń chłodniczych energią elektryczną wytwarzaną na statku. Kontenery stosowane w systemie intermodal są zasilane energią elektryczną, mogą być jednak wyposażone w przenośne generatory (prądnice) diesel.
Urządzenia chłodnicze są rzadko stosowane w transporcie lotniczym; najczęściej wykorzystuje się suchy lód (zestalony dwutlenek węgla). Niekiedy źródłem energii elektrycznej są akumulatory. Wymagania techniczne wobec urządzeń chłodniczych wykorzystywanych w transporcie są znacznie ostrzejsze niż w innych działach chłodnictwa. Urządzenia są eksploatowane w szerokim zakresie temperatury i w ekstremalnie zmiennych warunkach pogodowych (nasłonecznienie, opady), musza więc być dostosowane do uzyskiwania odpowiedniej temperatury dla różnych produktów. System kontroli temperatury powinien zapobiegać jej wzrostowi, tak aby nie została przekroczona temperatura zalecana. Jednak podczas długo trwającego transportu mrożona żywność nie może być narażona na większe wahania temperatury. Mogą one doprowadzić do migracji wilgoci i niekorzystnych zmian jego jakości.
W przypadku żywności schłodzonej kontrola temperatury musi być dokładniejsza. Wahania temperatury-zarówno wzrost, jak i spadek, mogą spowodować uszkodzenie produktu. Zamrożenie narusza strukturę produktu, a zbyt wysoka temperatura powoduje skrócenie czasu przydatności do spożycia. Na przykład schłodzone mięso powinno być utrzymywane podczas transportu w temp. od 0°C do -1,5°C, co można osiągnąć praktycznie jedynie przy użyciu nowoczesnych urządzeń. Precyzyjny system kontroli temperatury schłodzonych produktów wymaga ciągłego, modulowanego chłodzenia połączonego z intensywną cyrkulacją powietrza. Wymaga to jednak większej energii w porównaniu z kontrola żywności mrożonej. Przy dłużej trwającym transporcie konieczna jest dokładniejsza kontrola temperatury. Systemy kontroli temperatury w kontenerach intermodal oraz w transporcie morskim zapewniają najlepsze warunki dla przewożonych towarów. Zbliżonymi warunkami kontroli charakteryzuje się transport drogowy, zwłaszcza na krótkich dystansach. Stosunkowo prymitywny system kontroli temperatury w transporcie lotniczym może być akceptowany ze względu na krótki czas jego trwania.
Szacuje się, że energia elektryczna potrzebna w transporcie drogowym (jako ekwiwalent paliwa) dla jednostki transportowej wynosi od 11 kW dla typowego samochodu ciężarowego do 23 kW dla naczepy (trailer unit), co odpowiada zapotrzebowaniu na energię elektryczną 0,05 kWh/t/km. Tak duże zapotrzebowanie na energię jest konieczne do dystrybucji mrożonek (otwieranie drwi środka transportu). Pojazd chłodniczy w ciągu roku jest wykorzystywany do transportu przez 1880-4000 h przy doborze energii elektrycznej ok 2 kW/h dla żywności mrożonej i 5 kW/h dla schłodzonej. Zależy to jednak w dużym stopniu od urządzenia chłodniczego i warunków transportu. Należy jednak pamiętać, że dokładniejsza kontrola temperatury i intensywniejsza cyrkulacja powietrza jest wymagana bardziej dla produktów schłodzonych niż mrożonych, mimo konieczności stosowania niższej temperatury w ich przypadku.
Chociaż pomiary temperatury stosowane w urządzeniach stosowanych w transporcie chłodniczym są bardzo dokładne (co decyduje o bezpieczeństwie i jakości żywności), na koszt energii elektrycznej ma także wpływ rodzaj aparatury chłodniczej, opakowanie produktu i jego rozmieszczenie wewnątrz środka transportu. Zużycie energii elektrycznej w transporcie chłodniczym można zmniejszyć przez udoskonalenie pracy agregatów chłodniczych obiegu gazu (czynnika chłodniczego) po sprzężeniu, zaworu rozprężania, odciążenia sprężarki, kontroli prędkości obrotów sprężarki. Możliwe jest także zmniejszenie zużycia w przypadku wykorzystania wentylatorów powodujących cyrkulację powietrza wewnątrz środka transportu (np. skrócenie obiegu). Niewielkie ilości energii mogą być zaoszczędzone przez naturalne oszronienie parowników. Energia elektryczna zużywana jest także podczas chłodzenia świeżego powietrza wprowadzanego do ładunku, w którym zachodzi proces oddychania. Jej zużycie może zmniejszyć udoskonalony system z modulacją przepływu powietrza dostosowanego do rzeczywistych potrzeb. W przypadku ładunku mrożonek należy zwracać uwagę na to, aby temperatura produktu nie była niższa od wymaganej przez odbiorcę. Drobna izolacja termiczna chroniąca przed promieniowaniem słonecznym oraz dodatkowe kurtyny plastikowe na drzwi środka transportu także mają istoty wpływ na zmniejszenie zużycia energii elektrycznej. Często stosowane są również systemy izolacji próżniowej oraz minikontenery dla mniejszych ładunków produktu.
Z dotychczas opublikowanych danych wynika, że możliwe jest znaczne zmniejszenie zużycia energii elektrycznej (nawet do 50%) w transporcie produktów schłodzonych. W przypadku produktów mrożonych oszczędności mogą być znacznie mniejsze, wymaga to jednak dalszych badań.
Zalecenia Międzynarodowego Instytutu Chłodnictwa (IIR) dotyczące transportu chłodniczego są następujące:
– dostarczanie klientowi pełnowartościowej żywności,
– ścisłe przestrzeganie zasad higieny podczas transportu,
– rozwój wysoko wydajnych systemów transportu chłodniczego,
-wprowadzanie wydajnych energetycznie systemów, korzystnych ze względów ekonomicznych i ochronę środowiska.
Fryderyk Schiller
Transport chłodniczy, stanowiący podstawowe ogniwo w łańcuchu chłodniczym, ma za zadanie zaopatrzenie konsumentów w bezpieczne, wysokiej jakości produkty, mimo ich ograniczonej trwałości. Do towarów takich zalicza się przede wszystkim produkty żywnościowe, kwiaty, rośliny, farmaceutyki, a także inne substancje chemiczne. Rozróżnia się trzy podstawowe rodzaje transportu chłodniczego: morski (statki konwencjonalne, kontenerowce), lądowy (drogowy i kolejowy) i powietrzny. System transportu wykorzystujący połączone rodzaje transportu chłodniczego (co najmniej dwa) określany jest jako multimodal transport.
Mrożone produkty żywnościowe są transportowane w temp. -18°C lub niższej, natomiast produkty chłodzone w temperaturze wyższej od temperatury zamrażania. W dynamicznie rozwijającym się rynku chłodzonej i mrożonej żywności (roczny poziom sprzedaży 200 mld USD w 2006 roku), transport chłodniczy ma zasadnicze znaczenie. W 2005 r. w transporcie morskim wykorzystywano 650 tys. kontenerów chłodniczych i w transporcie lądowym ok. 1,6 mln kontenerów.
W każdym rodzaju transportu chłodniczego stosuje się specjalistyczne urządzenia chłodnicze umożliwiające uzyskanie odpowiedniej temperatury i jej kontrolę, zwłaszcza w systemie intermodal. Należy pamiętać, że w transporcie chłodniczym czasami konieczne jest ogrzewanie środka transportu w celu osiągnięcia odpowiedniej temperatury żywności schłodzonej, tak się dzieje w przypadku chłodnego klimatu.
Podstawową zasadą przy projektowaniu aparatury chłodniczej stosowanej w transporcie chłodniczym jest jej dostosowanie do utrzymania określonej temperatury produktów, a nie tylko do ich schładzania. Produkty powinny być wstępnie schłodzone do temperatury utrzymywanej w pojeździe podczas transportu. Transport bananów i owoców cytrusowych, w przypadku których stosowany jest specyficzny reżim temperaturowy, jest wyjątkiem od powyższej reguły.
W większości nowych urządzeń chłodniczych stosowany jest wykorzystywany system sprężarkowy z użyciem czynników chłodniczych HFC (wodorofluorokarbony -związki z których część atomów wodoru została zastąpiona atomami fluoru – brak atomów chloru). W niektórych urządzeniach, podczas krótko trwającego transportu, stosowane są zużywające się (total loss) czynniki chłodnicze, takie jak dwutlenek węgla czy ciekły azot. W transporcie drogowym wykorzystywane są urządzenia chłodnicze napędzane silnikiem pojazdu, a także oddzielnym silnikiem wysokoprężnym. W wagonach kolejowych stosuje się silniki elektryczne zasilane generatorem wagonowym. W transporcie morskim stosowane jest zasilanie urządzeń chłodniczych energią elektryczną wytwarzaną na statku. Kontenery stosowane w systemie intermodal są zasilane energią elektryczną, mogą być jednak wyposażone w przenośne generatory (prądnice) diesel.
Urządzenia chłodnicze są rzadko stosowane w transporcie lotniczym; najczęściej wykorzystuje się suchy lód (zestalony dwutlenek węgla). Niekiedy źródłem energii elektrycznej są akumulatory. Wymagania techniczne wobec urządzeń chłodniczych wykorzystywanych w transporcie są znacznie ostrzejsze niż w innych działach chłodnictwa. Urządzenia są eksploatowane w szerokim zakresie temperatury i w ekstremalnie zmiennych warunkach pogodowych (nasłonecznienie, opady), musza więc być dostosowane do uzyskiwania odpowiedniej temperatury dla różnych produktów. System kontroli temperatury powinien zapobiegać jej wzrostowi, tak aby nie została przekroczona temperatura zalecana. Jednak podczas długo trwającego transportu mrożona żywność nie może być narażona na większe wahania temperatury. Mogą one doprowadzić do migracji wilgoci i niekorzystnych zmian jego jakości.
W przypadku żywności schłodzonej kontrola temperatury musi być dokładniejsza. Wahania temperatury-zarówno wzrost, jak i spadek, mogą spowodować uszkodzenie produktu. Zamrożenie narusza strukturę produktu, a zbyt wysoka temperatura powoduje skrócenie czasu przydatności do spożycia. Na przykład schłodzone mięso powinno być utrzymywane podczas transportu w temp. od 0°C do -1,5°C, co można osiągnąć praktycznie jedynie przy użyciu nowoczesnych urządzeń. Precyzyjny system kontroli temperatury schłodzonych produktów wymaga ciągłego, modulowanego chłodzenia połączonego z intensywną cyrkulacją powietrza. Wymaga to jednak większej energii w porównaniu z kontrola żywności mrożonej. Przy dłużej trwającym transporcie konieczna jest dokładniejsza kontrola temperatury. Systemy kontroli temperatury w kontenerach intermodal oraz w transporcie morskim zapewniają najlepsze warunki dla przewożonych towarów. Zbliżonymi warunkami kontroli charakteryzuje się transport drogowy, zwłaszcza na krótkich dystansach. Stosunkowo prymitywny system kontroli temperatury w transporcie lotniczym może być akceptowany ze względu na krótki czas jego trwania.
Szacuje się, że energia elektryczna potrzebna w transporcie drogowym (jako ekwiwalent paliwa) dla jednostki transportowej wynosi od 11 kW dla typowego samochodu ciężarowego do 23 kW dla naczepy (trailer unit), co odpowiada zapotrzebowaniu na energię elektryczną 0,05 kWh/t/km. Tak duże zapotrzebowanie na energię jest konieczne do dystrybucji mrożonek (otwieranie drwi środka transportu). Pojazd chłodniczy w ciągu roku jest wykorzystywany do transportu przez 1880-4000 h przy doborze energii elektrycznej ok 2 kW/h dla żywności mrożonej i 5 kW/h dla schłodzonej. Zależy to jednak w dużym stopniu od urządzenia chłodniczego i warunków transportu. Należy jednak pamiętać, że dokładniejsza kontrola temperatury i intensywniejsza cyrkulacja powietrza jest wymagana bardziej dla produktów schłodzonych niż mrożonych, mimo konieczności stosowania niższej temperatury w ich przypadku.
Chociaż pomiary temperatury stosowane w urządzeniach stosowanych w transporcie chłodniczym są bardzo dokładne (co decyduje o bezpieczeństwie i jakości żywności), na koszt energii elektrycznej ma także wpływ rodzaj aparatury chłodniczej, opakowanie produktu i jego rozmieszczenie wewnątrz środka transportu. Zużycie energii elektrycznej w transporcie chłodniczym można zmniejszyć przez udoskonalenie pracy agregatów chłodniczych obiegu gazu (czynnika chłodniczego) po sprzężeniu, zaworu rozprężania, odciążenia sprężarki, kontroli prędkości obrotów sprężarki. Możliwe jest także zmniejszenie zużycia w przypadku wykorzystania wentylatorów powodujących cyrkulację powietrza wewnątrz środka transportu (np. skrócenie obiegu). Niewielkie ilości energii mogą być zaoszczędzone przez naturalne oszronienie parowników. Energia elektryczna zużywana jest także podczas chłodzenia świeżego powietrza wprowadzanego do ładunku, w którym zachodzi proces oddychania. Jej zużycie może zmniejszyć udoskonalony system z modulacją przepływu powietrza dostosowanego do rzeczywistych potrzeb. W przypadku ładunku mrożonek należy zwracać uwagę na to, aby temperatura produktu nie była niższa od wymaganej przez odbiorcę. Drobna izolacja termiczna chroniąca przed promieniowaniem słonecznym oraz dodatkowe kurtyny plastikowe na drzwi środka transportu także mają istoty wpływ na zmniejszenie zużycia energii elektrycznej. Często stosowane są również systemy izolacji próżniowej oraz minikontenery dla mniejszych ładunków produktu.
Z dotychczas opublikowanych danych wynika, że możliwe jest znaczne zmniejszenie zużycia energii elektrycznej (nawet do 50%) w transporcie produktów schłodzonych. W przypadku produktów mrożonych oszczędności mogą być znacznie mniejsze, wymaga to jednak dalszych badań.
Zalecenia Międzynarodowego Instytutu Chłodnictwa (IIR) dotyczące transportu chłodniczego są następujące:
– dostarczanie klientowi pełnowartościowej żywności,
– ścisłe przestrzeganie zasad higieny podczas transportu,
– rozwój wysoko wydajnych systemów transportu chłodniczego,
-wprowadzanie wydajnych energetycznie systemów, korzystnych ze względów ekonomicznych i ochronę środowiska.
Fryderyk Schiller
Transport chłodniczy, stanowiący podstawowe ogniwo w łańcuchu chłodniczym, ma za zadanie zaopatrzenie konsumentów w bezpieczne, wysokiej jakości produkty, mimo ich ograniczonej trwałości. Do towarów takich zalicza się przede wszystkim produkty żywnościowe, kwiaty, rośliny, farmaceutyki, a także inne substancje chemiczne. Rozróżnia się trzy podstawowe rodzaje transportu chłodniczego: morski (statki konwencjonalne, kontenerowce), lądowy (drogowy i kolejowy) i powietrzny. System transportu wykorzystujący połączone rodzaje transportu chłodniczego (co najmniej dwa) określany jest jako multimodal transport.
Mrożone produkty żywnościowe są transportowane w temp. -18°C lub niższej, natomiast produkty chłodzone w temperaturze wyższej od temperatury zamrażania. W dynamicznie rozwijającym się rynku chłodzonej i mrożonej żywności (roczny poziom sprzedaży 200 mld USD w 2006 roku), transport chłodniczy ma zasadnicze znaczenie. W 2005 r. w transporcie morskim wykorzystywano 650 tys. kontenerów chłodniczych i w transporcie lądowym ok. 1,6 mln kontenerów.
W każdym rodzaju transportu chłodniczego stosuje się specjalistyczne urządzenia chłodnicze umożliwiające uzyskanie odpowiedniej temperatury i jej kontrolę, zwłaszcza w systemie intermodal. Należy pamiętać, że w transporcie chłodniczym czasami konieczne jest ogrzewanie środka transportu w celu osiągnięcia odpowiedniej temperatury żywności schłodzonej, tak się dzieje w przypadku chłodnego klimatu.
Podstawową zasadą przy projektowaniu aparatury chłodniczej stosowanej w transporcie chłodniczym jest jej dostosowanie do utrzymania określonej temperatury produktów, a nie tylko do ich schładzania. Produkty powinny być wstępnie schłodzone do temperatury utrzymywanej w pojeździe podczas transportu. Transport bananów i owoców cytrusowych, w przypadku których stosowany jest specyficzny reżim temperaturowy, jest wyjątkiem od powyższej reguły.
W większości nowych urządzeń chłodniczych stosowany jest wykorzystywany system sprężarkowy z użyciem czynników chłodniczych HFC (wodorofluorokarbony -związki z których część atomów wodoru została zastąpiona atomami fluoru – brak atomów chloru). W niektórych urządzeniach, podczas krótko trwającego transportu, stosowane są zużywające się (total loss) czynniki chłodnicze, takie jak dwutlenek węgla czy ciekły azot. W transporcie drogowym wykorzystywane są urządzenia chłodnicze napędzane silnikiem pojazdu, a także oddzielnym silnikiem wysokoprężnym. W wagonach kolejowych stosuje się silniki elektryczne zasilane generatorem wagonowym. W transporcie morskim stosowane jest zasilanie urządzeń chłodniczych energią elektryczną wytwarzaną na statku. Kontenery stosowane w systemie intermodal są zasilane energią elektryczną, mogą być jednak wyposażone w przenośne generatory (prądnice) diesel.
Urządzenia chłodnicze są rzadko stosowane w transporcie lotniczym; najczęściej wykorzystuje się suchy lód (zestalony dwutlenek węgla). Niekiedy źródłem energii elektrycznej są akumulatory. Wymagania techniczne wobec urządzeń chłodniczych wykorzystywanych w transporcie są znacznie ostrzejsze niż w innych działach chłodnictwa. Urządzenia są eksploatowane w szerokim zakresie temperatury i w ekstremalnie zmiennych warunkach pogodowych (nasłonecznienie, opady), musza więc być dostosowane do uzyskiwania odpowiedniej temperatury dla różnych produktów. System kontroli temperatury powinien zapobiegać jej wzrostowi, tak aby nie została przekroczona temperatura zalecana. Jednak podczas długo trwającego transportu mrożona żywność nie może być narażona na większe wahania temperatury. Mogą one doprowadzić do migracji wilgoci i niekorzystnych zmian jego jakości.
W przypadku żywności schłodzonej kontrola temperatury musi być dokładniejsza. Wahania temperatury-zarówno wzrost, jak i spadek, mogą spowodować uszkodzenie produktu. Zamrożenie narusza strukturę produktu, a zbyt wysoka temperatura powoduje skrócenie czasu przydatności do spożycia. Na przykład schłodzone mięso powinno być utrzymywane podczas transportu w temp. od 0°C do -1,5°C, co można osiągnąć praktycznie jedynie przy użyciu nowoczesnych urządzeń. Precyzyjny system kontroli temperatury schłodzonych produktów wymaga ciągłego, modulowanego chłodzenia połączonego z intensywną cyrkulacją powietrza. Wymaga to jednak większej energii w porównaniu z kontrola żywności mrożonej. Przy dłużej trwającym transporcie konieczna jest dokładniejsza kontrola temperatury. Systemy kontroli temperatury w kontenerach intermodal oraz w transporcie morskim zapewniają najlepsze warunki dla przewożonych towarów. Zbliżonymi warunkami kontroli charakteryzuje się transport drogowy, zwłaszcza na krótkich dystansach. Stosunkowo prymitywny system kontroli temperatury w transporcie lotniczym może być akceptowany ze względu na krótki czas jego trwania.
Szacuje się, że energia elektryczna potrzebna w transporcie drogowym (jako ekwiwalent paliwa) dla jednostki transportowej wynosi od 11 kW dla typowego samochodu ciężarowego do 23 kW dla naczepy (trailer unit), co odpowiada zapotrzebowaniu na energię elektryczną 0,05 kWh/t/km. Tak duże zapotrzebowanie na energię jest konieczne do dystrybucji mrożonek (otwieranie drwi środka transportu). Pojazd chłodniczy w ciągu roku jest wykorzystywany do transportu przez 1880-4000 h przy doborze energii elektrycznej ok 2 kW/h dla żywności mrożonej i 5 kW/h dla schłodzonej. Zależy to jednak w dużym stopniu od urządzenia chłodniczego i warunków transportu. Należy jednak pamiętać, że dokładniejsza kontrola temperatury i intensywniejsza cyrkulacja powietrza jest wymagana bardziej dla produktów schłodzonych niż mrożonych, mimo konieczności stosowania niższej temperatury w ich przypadku.
Chociaż pomiary temperatury stosowane w urządzeniach stosowanych w transporcie chłodniczym są bardzo dokładne (co decyduje o bezpieczeństwie i jakości żywności), na koszt energii elektrycznej ma także wpływ rodzaj aparatury chłodniczej, opakowanie produktu i jego rozmieszczenie wewnątrz środka transportu. Zużycie energii elektrycznej w transporcie chłodniczym można zmniejszyć przez udoskonalenie pracy agregatów chłodniczych obiegu gazu (czynnika chłodniczego) po sprzężeniu, zaworu rozprężania, odciążenia sprężarki, kontroli prędkości obrotów sprężarki. Możliwe jest także zmniejszenie zużycia w przypadku wykorzystania wentylatorów powodujących cyrkulację powietrza wewnątrz środka transportu (np. skrócenie obiegu). Niewielkie ilości energii mogą być zaoszczędzone przez naturalne oszronienie parowników. Energia elektryczna zużywana jest także podczas chłodzenia świeżego powietrza wprowadzanego do ładunku, w którym zachodzi proces oddychania. Jej zużycie może zmniejszyć udoskonalony system z modulacją przepływu powietrza dostosowanego do rzeczywistych potrzeb. W przypadku ładunku mrożonek należy zwracać uwagę na to, aby temperatura produktu nie była niższa od wymaganej przez odbiorcę. Drobna izolacja termiczna chroniąca przed promieniowaniem słonecznym oraz dodatkowe kurtyny plastikowe na drzwi środka transportu także mają istoty wpływ na zmniejszenie zużycia energii elektrycznej. Często stosowane są również systemy izolacji próżniowej oraz minikontenery dla mniejszych ładunków produktu.
Z dotychczas opublikowanych danych wynika, że możliwe jest znaczne zmniejszenie zużycia energii elektrycznej (nawet do 50%) w transporcie produktów schłodzonych. W przypadku produktów mrożonych oszczędności mogą być znacznie mniejsze, wymaga to jednak dalszych badań.
Zalecenia Międzynarodowego Instytutu Chłodnictwa (IIR) dotyczące transportu chłodniczego są następujące:
– dostarczanie klientowi pełnowartościowej żywności,
– ścisłe przestrzeganie zasad higieny podczas transportu,
– rozwój wysoko wydajnych systemów transportu chłodniczego,
-wprowadzanie wydajnych energetycznie systemów, korzystnych ze względów ekonomicznych i ochronę środowiska.
Fryderyk Schiller
ul. Tyniecka 27/2
02-615 Warszawa, Polska
KRS: 0000097522
REGON 011883175
NIP 5261063249
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie,
XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Kapitał zakładowy – 153 500,00 zł
© 2024 Polfrost Internationale Spedition Sp. z o.o. | RODO / GDPR | Cookies - Polityka Prywatności.
Designed and Created by Trendmark.pl